Jaskinia Raj to jedna z najbardziej znanych atrakcji dostępnych w górach Świętokrzyskich, a zarazem jedna z najpiękniejszych jakiń krasowych w Polsce. Znajduje się około 11 km od Kielc. Ławo do niej dojechać drogą wojewódzką nr 762 w kierunku Krakowa. Choć jaskinia jest niewielka, a jej trasa to zaledwie 180 metrów, to wyróżnia się bogatą i bardzo dobrze zachowaną szatą naciekową ze skupiskami stalaktytów o unikatowym zagęszczeniu.

To niesamowite, ale spacer jasknią zapewnia nam podróż w prehistorię, gdyż jej korytarze zostały wytworzone około 360 milionów lat temu na dnie morza. Nikogo więc raczej nie dziwi fakt, że jaskinia została uznana za rezerwat przyrody nieożywionej, jak i stanowisko archeologiczne. Jaskinia została odkryta w 1964 r. przez uczniów krakowskiego technikum geologicznego, którzy według legendy mieli wykrzyknąć na jej widok "o raju!" (skąd wzięła się jej nazwa). Nieopodal jaskini znajduje się Centrum Neandertalczyka, gdyż to właśnie jego ślady odkryto na miejscu. Można tam również zobaczyć mamuta naturalnej wielkości.

Jaskinię możemy zwiedzać tylko z przewodnikiem. W okresie zimowym jest zamknięta i służy jako mieszkanie dla zwierząt. Na miejscu panuje specyficzny mikroklimat - czyli duża wilgotność powietrza i temperatura około 9 stopni Celcjusza.