Kopiec Kościuszki w Olkuszu

Duch Kościuszki wiecznie żywy

Monumentalny Kopiec Kościuszki w Olkuszu, górujący na wysokości ponad 7 metrów, zwieńczony okazałym krzyżem dębowym, jest jednym z charakterystycznych elementów w krajobrazie miasta.

Powstanie tego symbolicznego dzieła datuje się na 1861 r., kiedy mieszkańcy miasta postanowili uczcić 44. rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki.

Nie był to rok jubileuszowy, lecz sprzyjający klimat polityczny oraz narastająca fala patriotyzmu skłoniły olkuszan do złożenia hołdu narodowemu bohaterowi. W dniu poświęcenia kopca, 15 października 1861 r., liczne zgromadzenie mieszkańców śledziło, jak pierwszą taczkę ziemi na miejsce budowy kopca dostarczył olkuski proboszcz, ksiądz Józef Ćwikliński. Wierzchołek kopca zdobił wysoki dębowy krzyż, na którym zawieszono wieniec cierniowy.

Ten olkuski monument nawiązywał do większego krakowskiego kopca Kościuszki, stanowiąc symboliczny hołd dla bohaterskiego działacza.

Niestety, losy kopca były pełne przeciwności. W okresie Powstania Styczniowego w 1863 roku, na rozkaz rosyjskiego dowódcy Aleksandra Szachowskiego, krzyż został obalony, a kopiec zrównany z ziemią. Niemniej, idea nie odeszła w zapomnienie. W 1917 roku, z inicjatywy inżyniera Stanisława Bacy, dyrektora Szkoły Rzemieślniczej w Olkuszu, kopiec został odnowiony w setną rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki.

Nawet w obliczu trudnych czasów, jak okupacja niemiecka, olkuski kopiec przetrwał. Po wojnie, choć nieco zapomniany, doczekał się renowacji w 1972 roku, kiedy wymieniono zniszczony krzyż.

Obecnie kopiec ma wysokość 7 metrów, a krzyż na jego szczycie 6 metrów. W kamieniu, przy jego podstawie, umieszczono płytę pamiątkową z opisem burzliwej historii tego miejsca.